Diyarbakır’a Silikon Vadisi bir hayal mi?

Ebru Sungur – İş dünyasının son devirlerdeki en geniş iştirakli fizikî toplantısı, Adana’da gerçekleştirildi. Türk Teşebbüs ve İş Dünyası Konfederasyonu’nun (TÜRKONFED) ‘Cumhuriyetin İkinci Yüzyılında Yeni Devir, Yeni Ufuklar’ temasıyla düzenlenen 24. Teşebbüs ve İş Dünyası Zirvesi’ne ortalarında mevcut ve evvelki TÜSİAD liderleriyle, onlarca kentten endüstrici ve iş insanları derneklerinin üst idarelerinin de bulunduğu 200’ü aşkın iş insanı katıldı. Bu dorukta konuşan TÜRKONFED Lideri Süleyman Sönmez şunları söyledi:

“Sizleri tüm Türkiye için bir hayal kurmaya davet ediyorum. Elektrikli araçlar, akıllı teknolojiler, neden Kocaeli’nde üretilip tüm dünyaya ihraç edilmesin? Konya Ovamızda, güneş gücü yatırımları neden artmasın? Diyarbakır’dan, neden yeni bir Silikon Vadisi çıkmasın? Karadeniz’de bugüne dek daima petrol aradık, burası neden bir rüzgar gücü üssü olmasın?”

Bu hayalin dijital, yeşil ve toplumsal dönüşümü içeren 3D vizyonuyla gerçekleştirilebileceğini tabir eden Süleyman Sönmez, “Toprağından bolluğun rahmetin fışkırdığı, çalışkan ve eğitimli insan gücünün, sıfırdan devasa işletmeler ortaya çıkaran, teşebbüsçü ruhun olduğu bu coğrafyada, neden bahta razı gelelim? Yüksek teknoloji kullanımı sayesinde KOBİ’lerimizin ve ülkemizin verimliliğini artırabiliriz” dedi.

Sönmez, yeşil dönüşüm konusunda Türkiye’nin rekabet gücünün 195 ülke ortasında altıncı sırada bulunduğunu vurguladı.

EYT ile iş gücü kaybı

Ekonomideki yeni gelişmelere de değinen Sönmez, “Enflasyon sıkıntısını çözmeden, yapılacak minimum fiyat artırımı, çalışanların refah ve alım gücünü artırmayacak. TÜRKONFED olarak bölgesel minimum fiyat uygulamasını son derece kıymetli görüyoruz” diye konuştu. EYT konusunda tahlil üretilmesinin, kıdem tazminatı için KGF’nin devreye girecek olmasının olumlu gelişme olduğunu vurgulayan Sönmez, şöyle devam etti:

“Diğer yandan üretim ve ihracat kaybı yaşamamak, nitelikli insan değerimizi korumak ve kayıt dışı istihdamın önüne geçmek için gereken düzenlemelerin de eşzamanlı olarak hayata geçirilmesini önemsiyoruz. Gençler ve bayanlar tahlilin modülü olmalı. Mademki 1.5 milyon şahsa EYT imkanı tanınacak. O halde gençlerin ve bayanların istihdam imkanlarını artıracak, kapsamlı teşvikler süratle devreye alınmalı.”

Zirvede, İstanbul İktisat Yönetici Ortağı Sinan Ülgen, araştırmacı Bekir Ağırdır, Kadir Has Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erinç Yeldan, Namık Kemal Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ümit iştirakiyle ‘Dijital-Yeşil ve Toplumsal Dönüşüm Odağında Hayalimizdeki Türkiye’ başlıklı bir panel de düzenlendi.

10 hayalle ikinci yüzyıl yolunda

TÜRKONFED Lideri Sönmez, konuşmasının ağır alkış aldığı, ikinci yüzyılda Türkiye hayallerini anlattığı kısmında şunları söyledi:

Yerküreyle ve yeşil dönüşüm ile uyumlu ekonomik atılımı başlatmış,

Sosyal, laik ve demokratik hukuk devletini yine inşa etmiş,

Güçler ayrılığını, istikrar ve denetleme düzeneklerini yerli yerine oturtmuş,

Yargının tam bağımsızlığını tesis etmiş,

Avrupa Birliği’ne üye olmuş,

Toplumsal ve siyasal uzlaşmalar ile yeni periyodun, yeni ve sivil anayasasını yapmış,

Hukukun üstünlüğüne inancı artırmış, ortak yaşama iradesi ile, güçlü bir toplumsal dönüşümü başarmış,

Cinsiyet eşitliğine hassas siyasetler geliştirmiş, ayrımcılığın, ötekileştirmenin, kutuplaşmanın olmadığı, toplum devlet mutabakatını sağlamış,

Onurlu hayat hakkını kurumsallaştırmış ve garanti altına almış,

Adaletsizlik ve yoksullukla çaba siyasetlerinin, global öncülerinden olmuş, bir Türkiye hayal ediyoruz.”

‘Anadolu’da internet altyapısı güçlenmeli’

3D vizyonu içerisinde dijital dönüşümün Anadolu için riskten daha fazla fırsat yarattığını anlatan TÜSİAD Lideri Orhan Turan şunları söyledi:

“Pandemi sırasında dijital teknolojilerin kullanımının hızlanması, uzaktan erişimle yapılabilen işlerin büyükşehirlerden Anadolu’ya taşınabilmesine yol açıyor. Tabiata daha yakın bir ömür hasreti ve dijital teknolojilerin sunduğu iş imkanlarıyla, nitelikli işgücünün Anadolu’da konumlanması artık daha kolay. Dijital teknolojiler coğrafik sonları üretimde olduğu kadar tüketimde de ortadan kaldırıyor. Bölgesel kalkınmanın temel kısıtları da hafifliyor. Nitelikli işgücü ile birlikte, daha yüksek katma bedelli üretim imkanları zenginleşiyor. Dijital altyapı önem kazanıyor. Anadolu’nun dijital çağın sunduğu avantajları yakalayabilmesi, büyükşehirlerin dışına çıktıkça internet altyapısının da güçlendirilmesini gerektiriyor. Teknolojik ve ekonomik altyapının gelişmesi de kâfi değil. Nitelikli gençleri kendisine çekecek sosyal ortam da kıymetli.”

Karbon ayak izine karşı bayan ayak izi

Esas Holding İdare Şurası Lideri Ali Sabancı, doruğun izleyicilerinden bir iş bayanından “Karbon ayak izinin azalabilmesi için bayan ayak izinin çoğalması lazım” alıntısını yaptı. Sabancı, “Ben 85 milyonluk bir ülkede yaşamak istiyorum, 42-43 milyonluk değil” dedi. Sabancı Grubu’nun 2015’te Erdemoğlu Grubu’na sattığı Sasa’nın rafineri projesine değinen Sabancı, “1995 Aralık’ta Yumurtalık rafineri projesini duydum. Amcam Özdemir Sabancı ile Londra’da Shell ile görüştük. Know-how alacaktık” dedi. Aradan 27 yıl geçtiğini, hala bu yatırımın planlandığını söz eden Ali Sabancı, ilerlemek için süratli ve cesaretli kararlar alınması gerektiğini şöyle anlattı:

“Atatürk Temmuz 1921’de eğitim kongresi düzenliyor, bundan 25 ay sonra ülke kuruluyor. Atatürk üzere yürekli kararlar vermemiz lazım.”